„ Dlatego nazwano dni owe Purim stosownie do nazwy Pur. Również na podstawie wszystkich słów tego listu i na podstawie tego, co przeżyli i co ich dotknęło, Żydzi postanowili i wzięli na siebie i na potomstwo swoje, i na wszystkich przyłączających się do nich, obowiązek nieprzemijający obchodzenia owych dni, stosownie do pisma i stosownie do czasu - z roku na rok. Owe dni będą wspominane i świętowane we wszystkich pokoleniach z rodziny na rodzinę i z państwa do państwa, i z miasta do miasta. I owe dni Purim nie zaginą wśród Żydów, i pamięć ich nie ustanie u potomnych.
Napisali także królowa Estera, córka Abichaila, i Żyd Mordechaj z wielkim naciskiem to, aby ten drugi list [o dniu] Purim obowiązywał jako prawo. I rozesłano pismo do wszystkich Żydów w stu dwudziestu siedmiu państwach królestwa Aswerusa, pismo pokoju i prawdy, aby utrwalić owe dni Purim w czasach ich, jak je przedtem ustanowili Żyd Mardocheusz i królowa Estera, i jak ustanowili dla siebie i dla potomnych swoich przepisy postu i lamentowania. I tak rozporządzenie Estery umocniło przepisy w sprawie Święta Purim i spisane zostało w księdze”.
(Księga Estery 9.26-32)
Święto to jest związane z wydarzeniami, które miały miejsce w czasie niewoli babilońskiej w IV wieku pnwe., w państwie Persów, za czasów panowania króla Achaszwerosza, następcy Cyrusa. Związane jest ono z ocaleniem Żydów, mieszkających w tym czasie w granicach Persji, kiedy to został wydany rozkaz zgładzenia narodu żydowskiego. Całość wydarzeń opisana jest w Księdze Estery będącej również źródłem nakazu obchodzenia święta. Nazywane jest:
Purim od słowa pur (los)
Purim obchodzone jest 14 dnia miesiąca Adar. W miastach, które były otoczone murami w czasach Jozuego, obchodzi się Szuszan Purim, 15 dnia miesiąca Adar. W roku przestępnym, gdy dodaje się dodatkowy miesiąc Adar, Purim obchodzi się w drugim miesiącu. Nie ma ono kategorii Święta, co oznacza, że nie obowiązują wówczas prawa dotyczące zakazu pracy. W wigilię Purim, 13 Adar przypada Post Estery, który jest półpostem, tzn. zakaz jedzenia i picia obowiązuje od wschodu do zachodu słońca.
Nakaz obchodzenia Purim nadany jest w Księdze Estery 9.28
Księga Estery, Megilat Ester (Zwój Estery), opowiada historię o Esterze, późniejszej żonie króla Achaszwerosza i jej wuju Mordechaju. Mordechaj jest uważany za przywódcę perskich Żydów. Odmówił złożenia pokłonu królewskiemu namiestnikowi Hamanowi, co doprowadziło do wydania przez Hamana rozkazu unicestwienia wszystkich Żydów. Rzucany był los mający wskazać datę zagłady (stąd też nazwa święta). Haman jest uważany za potomka Ezawa, brata Jakuba, protoplasty narodu Amalekitów. Ezeaw i Amalek reprezentują naród nienawidzący Żydów. Tora nakazuje pamiętać, co uczynił Amalek po wyjściu Narodu z Egiptu, kiedy to w podstępny sposób zaatakował cudem ocalony lud. Dzięki zbiegowi przypadków Estera zostaje wybrana na żonę króla i poświęca swoje życie, aby stanąć przed królem i wyjawić mu swoje żydowskie pochodzenie oraz los, jaki ma spotkać cały jej naród. Król wysłuchuje prośby swojej żony i rozkazuje powiesić Hamana razem z jego synami na szubienicy, którą ten wcześniej zbudował dla Mordechaja. Naród zostaje ocalony, a Mordechaj i Estera wysyłają list do wszystkich gmin żydowskich, aby świętowały w dniu, który miał być dniem ostatnim dla Żydów.
Obchodzenie święta
Purim jest określane jako jedno z najradośniejszych świąt w roku. Jest to czas „żydowskiego karnawału”.Halacha nakazuje cztery rzeczy, jakie mają być wykonane w trakcie święta:
- Megilat Ester
Wysłuchanie Księgi Estery wieczorem, gdy święto się rozpoczyna oraz w ciągu dnia. Obowiązek ten dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Księga Estery odczytywana jest, podobnie jak Tora, ze zwoju. Zwyczajem jest zagłuszanie imienia Hamana, w czasie gdy jest odczytywane.
- Miszlach Manot (prezenty dla przyjaciół)
Nakazane jest wysłanie minimum jednej paczki ze smakołykami do minimum jednego przyjaciela bądź znajomego znajomych.
- Matanot Lewjonim (prezenty dla biednych)
Należy obdarować co najmniej dwóch biednych. Minimalna wartość przekazanej sumy powinna odpowiadać cenie jednego posiłku. W obecnych czasach autorytety halachiczne określają ją na poziomie 5 dolarów. Ważne jest, żeby pieniądze trafiły do biednego w dzień Święta Purim.
- Suda Purim (uczta purimowa)
Powinna się odbyć w ciągu dnia. Właściwym jest zapraszanie gości, szczególnie potrzebujących, jedzenie mięsa, ziaren zbóż i picie alkoholu. Powinno się pić więcej niż zazwyczaj. Niektóre opinie mówią, że nakazane jest upicie się do takiego stanu, w którym człowiek nie jest w stanie wymówić zdania „Przeklęty niech będzie Haman, błogosławiony niech będzie Mordechaj”
Różne zwyczaje i poszczególne prawa- Post Estery
W wigilię Purim pości się, nic nie jedząc i nie pijąc, tak jak Żydzi za czasów Mordechaja i Estery pościli w przeddzień wizyty Estery u króla.
- przebranie
Zakłada się maski i inne dziwne stroje. Dopuszczane jest, aby mężczyźni zakładali kobiece stroje i vice versa. Mędrcy wskazują miejsce, w którym imię „Estera” ukryte jest w Torze, w zdaniu z Księgi Powtórzonego Prawa „Ukryję (astir) moją twarz…”. W samej Księdze Estery można zaleźć kilka nawiązań do przebierania: Ester, która ukryła swoje pochodzenie; Mordechaj, który rozdarł swoje szaty i przywdział wór; człowiek uhonorowany przez króla był ubierany w królewskie szaty. Praktycznym powodem jest także chronienie biednych przed upokorzeniem, aby mogli otwarcie prosić o jałmużnę.
- kreplach (pierogi) i hamantasze (z jidysz: torba Hamana), oznai haman (uszy Hamana)
Trójkątne ciastka z zawiniętym w środku nadzieniem z mięsa, zbóż, owoców. Jak wiele symboli związanych z Purim, nawiązują do czegoś ukrytego, schowanego, czegoś, co na pierwszy rzut oka jest niewidoczne.
- zagłuszanie imienia Hamana
W czasie czytania Megili, ilekroć pada imię znienawidzonego Hamana, zebrana społeczność robi hałas, symbolicznie wymierzając baty Hamanowi. Zwyczajem jest też pisanie jego imienia na podeszwie butów i tupanie, wymazując tym samym tego kto pragnął wymazać naród żydowski.
- gragger
Rodzaj grzechotki używany przez dzieci do zagłuszania imienia Hamana.
- wędzone mięso
Wśród Żydów aszkenazyjskich zwyczajem jest jedzenie wędzonego mięsa, co nawiązuje do powieszonego Hamana, gdyż tak jak mięso, swoje musiał odwisieć.
Fragmenty z Tory czytane na Purim
- Księga Wyjścia 17.8-16
Księga Estery
